Als jonge, aankomende architect was Herma Kerssies¹ al geïnteresseerd in de vraag wat de bijdrage van goed ontworpen gebouwen kan zijn in de aanpak van dakloosheid. Immers, de essentie van het vak van architect is het ontwerpen van een ‘dak boven het hoofd’. Maar nog belangrijker dan dit dak is hoe het er daaronder uitziet en aanvoelt. Want ergens graag verblijven bevordert het herstel van mensen en verkleint de kans op uitval. In de paper Een THUIS maken - Ontwerpprincipes voor goed wonen beschrijft Herma samen met Max Huber², onderzoeker bij HVO-Querido, aan de hand van inzichten uit de omgevingspsychologie wat er nodig is om een thuis te maken. Juist voor groepen die lang geen thuis hebben gehad.

Het uitgangspunt van de omgevingspsychologie is een balans tussen de waarneming van de omgeving en de eigen behoefte. Of dat dak boven je hoofd ook de plek wordt waar je goed kunt wonen, hangt dus af van in hoeverre de omgeving passend is bij je behoefte. En zo niet, in hoeverre je de mogelijkheid hebt om dit aan te passen, zodat omgeving en behoefte wel in balans worden.

Een aantal belangrijke aandachtspunten om het ‘goed wonen’ mogelijk te maken is in de paper samengevat in drie ontwerpprincipes:

• ruimte voor eigen regie
• een helende omgeving
• aandacht voor betekenis

Deze prin­cipes geven houvast bij de ontwikkeling van nieuwe woonconcepten of initiatieven, maar kunnen ook ingezet wor­den om bestaande gebouwen en omgevingen te verbeteren, zo­dat er meer balans ontstaat tussen behoefte en omgeving. En het mooie van de ontwerpprincipes: er zijn niet altijd ingrij­pende en dure interventies nodig om in bestaande gebouwen toch al een kwaliteitsverbetering te bewerkstelligen. Denk aan het toevoegen van planten, kleuraccenten of sfeerverlichting. Of het creëren van een breed aanbod in plekken, met verschillende sferen en interactie. Maar voor alle aanpassingen geldt: betrek de bewoners zelf. Geef ze zeggenschap en autonomie. Laat ze trots zijn op de plek waar ze wonen!

Je kunt de paper HIER downloaden. Meer weten? Mail Herma op pr@bdgarchitecten.nl.

¹ Herma Kerssies is architect-partner en specialist omgevingspsychologie bij BDG Architecten.
² Max Huber is senior onderzoeker bij HVO-Querido, een organisatie voor opvang en woonbegeleiding